Φτιάχνοντας τα γιορτινά γλυκά με τα παιδιά!

Οι γιορτές ήρθαν! Και μαζί τους φέρνουν πέρα από την χαρά, την αισιοδοξία, και την ξενοιασιά, πολλές ετοιμασίες για τις γιορτινές μέρες. Προετοιμασίες όχι μόνο για τον στολισμό του σπιτιού και το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, αλλά και για τα χριστουγεννιάτικα γλυκά, που ίσως είναι και αυτά που οι περισσότεροι από εμάς τιμούμε περισσότερο. Η ώρα που αφιερώνουμε για να ετοιμάσουμε τους κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα, τη βασιλόπιτα, τα κουλουράκια, αλλά και τα γιορτινά φαγητά μας, είναι πολλές φορές για μας, πέρα από δημιουργική και πολύ ευχάριστη. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος, που πολλές φορές τα παιδιά θέλουν να συμμετέχουν στην διαδικασία αυτή. Για να περάσουν καλά μαζί μας. Αυτό όμως που κανείς μας ίσως δεν έχει σκεφτεί, είναι πως πέρα από μια απλή ώρα διασκέδασης και μια ευχάριστη διαδικασία, η μαγειρική και η ζαχαροπλαστική αποτελούν μια εκπληκτική πηγή μάθησης, μέσω της οποίας τα παιδιά μπορούν να εξελίξουν τους περισσότερους τομείς ανάπτυξής του. Και αν αυτό σας φαίνεται υπερβολικό, τότε σκεφτείτε όλα αυτά που κάνετε εσείς κάθε φορά που μαγειρεύετε!

Η απαραίτητη συμμετοχή όλων των αισθήσεων

Οι αισθήσεις μας είναι απαραίτητες τόσο για την απόλαυση όσο και για την δημιουργία ενός φαγητού ή ενός γλυκού. Φτιάχνοντας λοιπόν κουραμπιέδες ή κάποιο άλλο γλυκό, το παιδί μαθαίνει να χρησιμοποιεί τις αισθήσεις του για να μπορέσει να κάνει το γλυκό του πετυχημένο. Με τη βοήθεια της αφής, βλέπει πώς κολλάει το ζυμάρι στα χέρια του και καταλαβαίνει αν είναι σφιχτό, μαλακό, ή νερουλό. Με την αίσθηση της όσφρησης μυρίζει όλα τα μυρωδικά και τα μπαχαρικά και νιώθει την ιδιαίτερη και ξεχωριστή μυρωδιά που έχουν, αλλά και δίνουν στα φαγητά και στα γλυκά. Με την όραση ανακαλύπτει την μορφή αλλά και το χρώμα που παίρνουν τα υλικά καθώς αναμυγνείονται, καθώς και το πώς αλλάζουν ανάλογα με την θερμοκρασία. Για παράδειγμα το γλυκό που φουσκώνει όταν ψήνεται, το βούτυρο που λιώνει, το γάλα που βράζει κ.λ.π. Με την ακοή, αντιλαμβάνεται τον ήχο που κάνουν τα υλικά όταν βράζουν, όταν ανακατεύονται στο μίξερ, ή ψήνονται. Και φυσικά με τη βοήθεια της γεύσης, απολαμβάνει το αποτέλεσμα της δημιουργίας του!

Η πρώτη επαφή με τις μαθηματικές επιστήμες

Έχετε σκεφτεί πόσες αρχές των μαθηματικών πρέπει να εφαρμόσετε κάθε φορά που μαγειρεύετε; Κανένα γλυκό και κανένα φαγητό δεν θα γίνει σωστά, αν δεν ακολουθήσουμε πιστά την συνταγή του. Η οποία συνταγή του από τι αποτελείται; Από την ανάμειξη των σωστών υλικών στις σωστές αναλογίες. Δηλαδή ένα καλό αποτέλεσμα, βασίζεται στην σωστή μαθηματική αναλογία των υλικών που χρησιμοποιούμε. Ίσως λοιπόν αυτός να είναι ο πιο ευχάριστος και ξεχωριστός τρόπος για να εισάγουμε το παιδί στις πρώτες μαθηματικές έννοιες, αλλά και στις πρώτες μαθηματικές πράξεις. Έτσι, αναφέροντάς του κάθε φορά την ποσότητα των υλικών που προσθέτουμε στο μείγμα μας, για παράδειγμα ένα αυγό, πολλά αυγά, μισό λίτρο γάλα, ένα κιλό αλεύρι κ.λ.π., ενισχύουμε την μαθηματική του αντίληψη.

Τα πρώτα του πειράματα…

Πέρα όμως από τις αρχές των μαθηματικών που οφείλουμε να ακολουθήσουμε αν θέλουμε να πετύχει η συνταγή μας, πρέπει να σκεφτούμε και τις χημικές αντιδράσεις που θα έχουν μεταξύ τους τα υλικά που θα χρησιμοποιήσουμε. Γιατί πέρα από τις σωστές αναλογίες, εξίσου σημαντική είναι και η ανάμειξη των σωστών συστατικών. Οι αρχές λοιπόν της χημείας είναι εξίσου απαραίτητες! Έτσι τα παιδιά, συμμετέχοντας στη δημιουργία ενός γλυκού, γνωρίζουν ποια υλικά όταν συνδυάζονται μεταξύ τους μπορούν να αλλάξουν τη γεύση μας, πόσοι τρόποι υπάρχουν που μπορούν να αλλάξουν τη μορφή ενός υλικού αλλά και πόσες επιδράσεις έχει η θερμοκρασία πάνω στα υλικά. Πώς για παράδειγμα τα ασπράδια των αυγών ενώ στην αρχή έχουν υγρή μορφή παίρνουν τη μορφή κρέμας όταν τα χτυπήσουμε στο μίξερ, πώς το ζυμάρι μας φουσκώνει εξαιτίας της μαγιάς, πώς το γάλα με την υγρή μορφή όταν βράσει μαζί με το κορν φλάουερ μπορεί να πάρει τη μορφή κρέμας, αλλά και πώς τα κουλουράκια, το κέικ και οι κουραμπιέδες φουσκώνουν και ψήνονται στο φούρνο με την βοήθεια των σωστών συστατικών και της πολύ ζεστής θερμοκρασίας. Μέσα λοιπόν από την δημιουργία των γευστικών απολαύσεων, το παιδί κάνει την πρώτη του γνωριμία με την φυσική και τη χημεία, ενώ αρχίζει να παίρνει ιδέες για τα πρώτα του…πειράματα!!!

Η σημασία της αίσθησης του χρόνου

Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο στην μαγειρική, είναι ο χρόνος που θα ψηθεί το φαγητό ή το γλυκό μας. Πόση ώρα πρέπει να αφήσουμε το ζυμάρι να φουσκώσει; Πόσος χρόνος χρειάζεται για να ψηθεί το γλυκό; Σημαντικές ερωτήσεις τόσο για την επιτυχία του εδέσματός μας, όσο και για την αντίληψη της σημασίας και του υπολογισμού του χρόνου. Το παιδί λοιπόν συμμετέχοντας στην διαδικασία αυτή, αρχίζει να έρχεται σε επαφή με την αίσθηση του χρόνου. Μαθαίνει την έννοα της μισής ώρας, των λεπτών, πώς υπολογίζουμε το χρόνο και τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζουμε την ώρα που περνά. Αυτή είναι μια πολύ καλή εισαγωγή για την σημασία που έχει η ώρα που περνά αλλά και η συνέπειά μας απέναντι στο χρόνο. Και αυτό είναι κάτι που θα του φανεί όχι απλά χρήσιμο αλλά απαραίτητο, τόσο στη σχολική όσο και στην καθημερινή του ζωή.

Ανάπτυξη της λεπτής κινητικότητας

Τα περισσότερα παιδιά ενθουσιάζονται όταν ανακατεύονται στην κουζίνα. Παίζουν με τα υλικά, τα ανακατεύουν, τα ζυμώνουν και προσπαθούν να φτιάξουν το δικό τους δημιούργημα. Πέρα όμως από τις γνωστικές λειτουργίες, η συμμετοχή του παιδιού στην κουζίνα βοηθά και στην ανάπτυξη της λεπτής κινητικότητας. Η λεπτή κινητικότητα σχετίζεται με την ικανότητα του παιδιού να χρησιμοποιεί τα δάχτυλά του για να χειρίζεται με επιδεξιότητα διάφορα αντικείμενα. Έτσι, ζυμώνοντας για να φτιάξουμε το υλικό για τη βασιλόπιτα, ανακατεύοντας τα υλικά για τα μελομακάρονα, πλάθοντας τους κουραμπιέδες και τα κουλουράκια, το παιδί αρχίζει να μαθαίνει τα δάχτυλά του. Ανακαλύπτει τις δυνάμεις που έχουν, πώς μπορεί να τα να χρησιμοποιεί σωστά, ενώ αποκτά σιγά σιγά την ικανότητα να τα ελέγχει με ακρίβεια. Με τον τρόπο αυτό αναπτύσσει την λεπτή του κινητικότητα. Και η δεξιότητα αυτή, θα το βοηθήσει πολύ στα πρώτα του σχολικά βήματα.

Καλή συνεργασία για την επίτευξη του στόχου

Τίποτα δεν γίνεται χωρίς προσπάθεια και δουλειά. Και αυτό ισχύει για όλους τους τομείς της ζωής μας και για όλες τις επιθυμίες μας. Όποιο στόχο κι αν θέτουμε, ότι κι αν θέλουμε να φτιάξουμε, ότι κι αν θέλουμε να πετύχουμε, απαιτεί προσπάθεια, μεράκι και δουλειά. Όταν λοιπόν εργαζόμαστε μαζί με το παιδί για να φτιάξουμε το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, προσπαθούμε μαζί για την επίτευξη ενός στόχου. Να έχουμε ένα πολύ όμορφο τραπέζι γεμάτο στολίδια και εδέσματα για την γιορτινή αυτή μέρα. Και το πιο σημαντικό συστατικό για ένα καλό αποτέλεσμα, είναι η καλή συνεργασία. Δουλεύοντας λοιπόν μαζί με το παιδί σαν ομάδα, όχι μόνο έρχεστε πιο κοντά και βελτιώνετε την σχέση σας, αλλά μαθαίνετε να προσπαθείτε για το στόχο σας βοηθώντας ο ένας τον άλλο. Μαθαίνετε να επικοινωνείτε πιο σωστά και να συνεργάζεστε για να πετύχετε μαζί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Με τον τρόπο αυτό, το παιδί νιώθει πολύ σημαντικό για εσάς αλλά και για τον ίδιο του τον εαυτό.

Βιβλιογραφία

Μ. Χουρδάκη (2000) Οικογενειακή Ψυχολογία Εκδόσεις Leader Books

Σαπίρο Στ., Σκινούλις Κ., Σκινούλις Ρ. (2004) Απαντήσεις σε ερωτήσεις γονέων Εκδόσεις Άγκυρα

Ανατρέφω σωστά το παιδί μου; Εισαγωγή στην παιδική ανατροφή με την ψυχολογία του βάθους. (Γ. Βαμβαλής, Μεταφρ.) Αθήνα: Ηλίας Μανιατέας.

Β.Σ. Μουχινά Παιδική Ψυχολογία, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα

Homo Ludens: A study of the play element in culture. London: Beacon Press. Keogh, J., & Sugden, D. (1985). Movement skill development. New York: Macmillan Publishing Company.

Meckley, A. (2002). Observing children's play: Mindful methods. International Toy Research Association. Studying toys and play: Methods. London.