Πόσα δώρα είναι αρκετά;


Δεν υπάρχει πιο αγαπημένη περίοδος για τα παιδιά αλλά και για μας, από αυτή που είναι συνυφασμένη με τη χαρά, τη διασκέδαση, αλλά και με την προσμονή των δώρων. Δώρα από τους γονείς, από τους συγγενείς, από τους φίλους. Και έτσι το τρέξιμο αλλά και το άγχος ξεκινά! Και το άγχος είναι μεγάλο για κάθε γονιό, που προσπαθεί να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για το παιδί του. Να του προσφέρει ό,τι εκείνο θέλει, όλα όσα πιστεύει πως θα το κάνουν χαρούμενο. Όχι μόνο δεν θέλει να του στερήσει τίποτα, αλλά αντίθετα θέλει να το γεμίσει δώρα για να το κάνει να χαρεί, να του κάνει ένα μεγάλο πάρτι για να το ικανοποιήσει, να φροντίσει να του δώσει όλα όσα ζητήσει! Πόσα χρειάζεται όμως ένα παιδί για να νιώσει πραγματικά ευτυχισμένο;


Γιατί θέλουμε να κάνουμε πολλά δώρα στα παιδιά μας;

Δεν είναι λίγοι οι γονείς που για να ευχαριστήσουν τα παιδιά τους, προσπαθούν να τους χαρίσουν όλα τα δώρα που μπορεί εκείνα να επιθυμούν. Ή τουλάχιστον, όσα περισσότερα μπορούν. Τρέχουν λοιπόν στα πολυκαταστήματα και αγοράζουν πολλά παιχνίδια! Με τον τρόπο αυτό, εξασφαλίζουν την ευτυχία και τη χαρά του παιδιού τους, η οποία πιστεύουν πως εξαρτάται από την ποσότητα των δώρων που θα πάρει από αυτούς. «Όσο περισσότερα έχει, τόσο πιο ευτυχισμένο θα νιώθει», «Δεν θέλω να του λείψει τίποτα, να μην στερηθεί τίποτα γιατί το αγαπάω», «Δεν θέλω να ζηλέψει το πάρτι του φίλου του και να νιώθει μειονεκτικά», είναι φράσεις που ακούμε συχνά. Και έτσι προσπαθούν να καλύψουν όλες τις επιθυμίες του αγοράζοντας πολλά δώρα και οργανώνοντας μεγάλα πάρτι. Αυτό όμως που ξεχνούν, είναι πως η κάλυψη μιας επιθυμίας ενός παιδιού όπως για παράδειγμα η επιθυμία του για την απόκτηση ενός παιχνιδιού, δεν συνεπάγεται και την κάλυψη των αναγκών του. Τα πολλά δώρα λοιπόν ή ένα πλούσιο πάρτι, δεν σημαίνουν αλλά ούτε και εξασφαλίζουν την αγάπη για κανένα παιδί.


Καλύπτοντας τις δικές μας επιθυμίες

Δεν είναι λίγες οι φορές που ο ερχομός των γιορτών φέρνει μαζί του αναμνήσεις από την δική μας παιδική ηλικία. Πώς περνούσαμε τις μέρες της γιορτής μας με την οικογένεια και τους φίλους μας, τα δώρα που μας κάνανε, αλλά και τα δώρα που θέλαμε και δεν παίρναμε ποτέ. Δεν είναι λοιπόν λίγοι οι γονείς, που προβάλλουν τις επιθυμίες που είχαν σαν παιδιά ή ακόμα και τις επιθυμίες που έχουν σαν ενήλικες στα δώρα των παιδιών τους. Νιώθοντας πως οι ίδιοι σαν παιδιά στερήθηκαν τα δώρα που επιθυμούσαν, έχουν την ανάγκη να προσφέρουν πολλά δώρα στα παιδιά τους, έτσι ώστε και εκείνα να μην νιώσουν στέρηση, αλλά και οι ίδιοι να νιώσουν καλά με τον εαυτό τους. Πολλές φορές λοιπόν προσφέρουν δώρα στα παιδιά τους που δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που εκείνα επιθυμούν, ούτε έχουν ως απώτερο σκοπό τους να τα ευχαριστήσουν. Αντίθετα προβάλλουν τα δικά τους όνειρα και τις δικές τους επιθυμίες. Έτσι δεν είναι λίγες οι φορές που βλέπουμε παιδιά να μην είναι ικανοποιημένα ακόμα και με ένα πολύ ακριβό και φανταχτερό δώρο, όχι γιατί είναι αχάριστα αλλά γιατί απλά το δώρο αυτό δεν είναι αυτό που πραγματικά επιθυμούσαν.


Εξαγοράζοντας τις ενοχές μας…

Ένας λόγος για τον οποίο συχνά οι γονείς χαρίζουν πολλά και κάποιες φορές ακριβά δώρα, είναι γιατί πιστεύουν πως τα δώρα αυτά θα καλύψουν όλα τα πιθανά παράπονα των παιδιών απέναντί τους, αλλά και όλες τις δικές τους ενοχές απέναντι στο γονεϊκό τους ρόλο. Οι πολλές ώρες εργασίας, οι αρκετές ώρες απουσίας από το σπίτι, ο λίγος χρόνος που αφιερώνουν στα παιδιά, είναι μερικοί από τους λόγους που μπορεί να κάνουν ένα γονιό να νιώσει ενοχές. Προσφέροντάς τους λοιπόν όσο περισσότερα δώρα μπορούν, ή το καλύτερο πάρτι, προσπαθούν από την μία να καλύψουν το κενό αυτό της απουσίας τους στα παιδιά δείχνοντάς τους πως ενδιαφέρονται πολύ γι’ αυτά, ενώ από την άλλη να καλύψουν το αίσθημα ενοχής που νιώθουν που απέναντί τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως, πως όλα τα παιδιά έχουν μία βασική ανάγκη, τους ίδιους τους γονείς τους. Την αγάπη, τη φροντίδα, το ενδιαφέρον, την παρουσία τους. Και κανένα δώρο στον κόσμο δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανάγκη τους αυτή.


Ο κίνδυνος των ατελείωτων δώρων…

Βέβαια πολλοί από σας θα σκέφτεστε, εντάξει πόσο άσχημο είναι να παίρνει κανείς πολλά δώρα; Ποιο παιδί δεν θα χαιρότανε; Και όμως το να πνίγουμε τα παιδιά μας στα δώρα, δεν είναι τόσο αβλαβές όσο νομίζουμε. Τα πολλά δώρα μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση στα παιδιά, δίνοντάς τους το μήνυμα πως δείχνουμε την αγάπη μας με την ποσότητα ή το κόστος των δώρων που προσφέρουμε στον άλλο. Και η αντίληψη πως μας αγαπά όποιος μας προσφέρει πολλά ή ακριβά δώρα, δεν είναι καθόλου υγιής ούτε για ένα παιδί, αλλά ούτε και για μας τους ενήλικες. Έτσι, το να συνδέουμε την ημέρα της γιορτής τους, αλλά και την αγάπη που νιώθουμε εμείς για τα παιδιά μας με τα δώρα που τους προσφέρουμε, θα τα εμποδίσει να καταλάβουν την πραγματική αξία και έννοια της αγάπης και της προσφοράς.


Η παγίδα του καταναλωτισμού

Η «μάστιγα» του καταναλωτισμού, επηρεάζει τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο την καθημερινή μας ζωή. Και μην φανταστείτε πως η επιρροή αυτή αφορά μόνο εμάς, τους ενήλικες. Στην ίδια παγίδα με εμάς και πολλές φορές σε μεγαλύτερο βαθμό, πέφτουν και τα παιδιά. Κι αυτό γιατί τα παιδιά δεν έχουν ούτε την ωριμότητα, ούτε τη λογική, αλλά ούτε και την δύναμη να αντιμετωπίσουν τις φανταχτερές αυτές εικόνες. Οι ατελείωτες διαφημίσεις καινούριων και όμορφων παιχνιδιών, σε συνδυασμό με την έξυπνη παρουσίασή τους, κάνουν από την μία τα παιδιά να μην μπορούν να τους αντισταθούν και από την άλλη τους γονείς να μην μπορούν να αποφασίσουν τι από όλα αυτά θα ευχαριστούσε περισσότερο το παιδί τους. Η αντιμετώπιση λοιπόν της καταναλωτικής αυτής μανίας που μπορεί να μας πιάνει, τόσο η δική μας όσο και των παιδιών μας, παίζει καταλυτικό ρόλο τόσο στην ορθή επιλογή των δώρων τους, όσο και για την ψυχική τους υγεία.


Οι παιδικές…μεγάλες απαιτήσεις

Δεν είναι λίγες οι φορές που ρωτώντας ένα παιδί τι δώρο θέλει για τα γενέθλιά του, δεν ξέρει τι να πρωτοζητήσει! Οι απαιτήσεις των παιδιών, είναι τόσο μεγάλες όσο η προσφορά των παιδικών παιχνιδιών. Αλλά δεν είναι και λίγες οι φορές που αντικρίζουμε την απογοήτευση στα μάτια τους, όταν τους προσφέρουμε τα δώρα που με τόση αγάπη διαλέξαμε γι’ αυτά. Η αντίδραση αυτή των παιδιών καθώς και οι μεγάλες απαιτήσεις τους, είναι εν μέρει δικαιολογημένες. Βλέποντας την μεγάλη προσφορά της αγοράς, κυρίως μέσα από την τηλεόραση, έχουν στο μυαλό αλλά και στην φαντασία τους, την προσφορά ενός μεγάλου και εντυπωσιακού δώρου που καμιά φορά ακόμα και όταν το λαμβάνουν δεν είναι αντίστοιχο της προσδοκίας τους. Είναι λοιπόν αναμενόμενο να υπάρχει μια μικρή δόση απογοήτευσης, αφού είναι λίγες οι φορές που η πραγματικότητα μπορεί να ανταγωνιστεί ισάξια την δική μας φαντασία.


Η έννοια των χρημάτων

Υπάρχουν όμως και οι γονείς, που τρομοκρατούνται μπροστά στις απαιτήσεις των παιδιών τους. Κι αυτό γιατί η οικονομική κρίση έχει χτυπήσει την πόρτα όλων μας. Γονείς ψυχραιμία! Όπως κάθε πράγμα που συμβαίνει στη ζωή μας, έτσι και αυτό μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε με θετικό αλλά και δημιουργικό τρόπο. Η συζήτηση για τα δώρα ή την οργάνωση της γιορτής των γενεθλίων, μπορεί να είναι μια πολύ ωραία εισαγωγή των παιδιών γύρω από την έννοια των χρημάτων. Ένας καλός τρόπος, είναι να τους πούμε το χρηματικό ποσό το οποίο διαθέτουμε για το δώρο τους ή για το πάρτι τους, για να σκεφτούν τι θα ζητήσουν με βάση αυτό. Κι αν θέλουμε να τα βοηθήσουμε να έρθουν πιο κοντά με την έννοια της αποταμίευσης αλλά και της προσπάθειας για την επίτευξη των στόχων τους, μπορούμε να τους δώσουμε την ιδέα να συγκεντρώσουν χρήματα έτσι ώστε ή να αγοράσουν κάτι για τον εαυτό τους, είτε να προσθέσουν τα χρήματα αυτά σε αυτά που εμείς θα διαθέσουμε γι’ αυτά.


Μαθαίνοντας στα παιδιά να προσφέρουν δώρα

Έχετε σκεφτεί όμως ποτέ την ανταλλαγή δώρων; Βέβαια θα αναρωτιέστε πώς μπορεί ένα μικρό παιδί να φτιάξει δώρο για ένα άλλο; Μπορούμε να βάλουμε ένα παιδί στο πνεύμα της προσφοράς δώρων αλλά και αγάπης, με μικρούς αλλά και ουσιαστικούς τρόπους. Δείξτε τους πως δεν είναι ανάγκη ένα δώρο για να δείχνει την αγάπη μας να είναι πολύ ακριβό ή ακόμα δεν χρειάζεται να το αγοράσουμε. Βοηθήστε τα να φτιάξουν τα δικά τους συμβολικά δώρα για τους ανθρώπους που αγαπάνε. Κάντε τα να καταλάβουν πόσο σημαντικό είναι ένα τέτοιο δώρο πρώτα πρώτα για σας. Αν πάλι είναι αρκετά μικρά για κάτι τέτοιο, μπορείτε να φτιάξετε ή να αγοράσετε μαζί τους δώρα για το φίλο τους. Κι αν δεν δείτε τον ενθουσιασμό να ζωγραφίζεται από την αρχή στο πρόσωπό τους, κάντε λίγη υπομονή. Η χαρά θα έρθει με τον καιρό, αφού το παιδί θα μάθει σταδιακά να χαίρεται μέσα από την προσφορά.


Η πραγματική έννοια της αγάπης

Το πιο σημαντικό τις μέρες των γενεθλίων και των ονομαστικών εορτών, είναι να καταλάβει το παιδί το πραγματικό νόημά τους. Και το νόημα αυτό δεν βρίσκεται ούτε στα ακριβά δώρα, ούτε στις υλικές απολαύσεις. Βοηθήστε το να νιώσει τα βαθιά μηνύματα, δείξτε του τι είναι αυτό που πραγματικά μπορεί να μας χαρίσει χαρά και ευτυχία. Ένα πολύ ακριβό και όμορφο δώρο, θα μας γεμίσει χαρά αλλά μόνο προσωρινά. Μια βαθιά και ουσιαστική σχέση αγάπης όμως, θα μας χαρίζει χαρά για μια ολόκληρη ζωή. Σημασία δεν έχει τι θα μας φέρει ο καλεσμένος μας, αλλά το ότι θα έρθει για να είναι κοντά μας την ημέρα της γιορτής μας. Και φυσικά μην ξεχνάτε πως ο καλύτερος τρόπος για να διδάξουμε κάτι στα παιδιά μας, είναι το δικό μας παράδειγμα.



Βιβλιογραφία

Μ. Μαλικιώση-Λοίζου, Α. Καραθανάση – Κατσαούνου, Α. Μπότου (2008) Συμβουλευτική Γονέων Σχολές Γονέων, Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων, Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων

Μ. Χουρδάκη (2000) Οικογενειακή Ψυχολογία Εκδόσεις Leader Books

Martin Herbert (1997) Ψυχολογική φροντίδα του παιδιού και της οικογένειάς του Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα

Β.Σ. Μουχινά Παιδική Ψυχολογία, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα

Alyson Schafer (2009) Honey, I wrecked the kids. Wiley, Canada

Β.Παππά (2006) Επάγγελμα γονέας. Ψυχολογικοί τύποι γονέων και συμπεριφορά παιδιών και εφήβων Εκδόσεις Καστανιώτη

M. Cole, S.R.Cole (2000) Η ανάπτυξη των παιδιών, η αρχή της ζωής. Εκδόσεις τυπωθήτω

Τζέρρυ Γουάικοφ-Μπάρμπαρα Γιούνελ (2007)Παιδιά: Από το ΟΧΙ στο ΝΑΙ Εκδόσεις Μίνωας

Δρ. Γκάρι Τσάπμαν – Δρ. Ρος Κάμπελ (2013) Οι 5 γλώσσες της αγάπης που καταλαβαίνουν τα παιδιά Εκδόσεις Μίνωας

Anne Bacus (2001) Οι γονείς ρωτούν, οι ψυχολόγοι απαντούν, Τόμος ΙΙ Ειδική Έκδοση για παιδιά προσχολικής ηλικίας Εκδόσεις Lector